Fabrieksradio's vergeleken
Muziekfabriek
De grote toename in het aanbod van fabrieksradio's is ontstaan door de steeds maar toenemende criminaliteit. De eerste fabrieksradio's hadden een unieke vorm. Daardoor paste de radio maar in één type auto en was stelen zinloos. Nog steeds bestaat geen beter middel tegen autoinbraak dan een radio die slechts bij één auto past. Later zagen de fabrikanten meer mogelijkheden. Omdat een universele pasvorm niet meer van belang was, kon de radio mooier in het dashboard worden geïntegreerd.
Dat bracht weer als voordeel dat ook de ergonomie met grote stappen vooruit ging. Denk hierbij aan zaken als bediening via knoppen op het stuurwiel of een volume dat zich aanpast aan de snelheid van de auto. Nadelen van de fabrieksradio zijn de bijtelling in het BPM bedrag, het feit dat de radio niet kan worden meegenomen naar een volgende auto en een gebrek aan keuze.
En keuze is de troef van de car-audio specialist. Dergelijke winkels bieden de keuze uit vele tientallen merken en typen. De klant krijgt een op maat gemaakt audiosysteem. Alles kan: een radio voor enkele tientjes tot een concertzaal op wielen die duurder is dan de auto er omheen. Voor wie wil betalen is alles mogelijk. De auto kan geluidsdood worden gemaakt zodat de akoestische kwaliteiten verbeteren en zelfs het elektrisch systeem kan worden aangepast om meer vermogen voor handen te hebben. Een radio die later is ingebouwd kan wel mee naar een volgende auto, wordt niet met de BPM meegeteld maar loopt weer wel risico gestolen te worden.
IASCA
Om het verschil tussen fabrieksradio's en "after-market" oplossingen te bepalen is gebruik gemaakt van de zogenaamde "IASCA"-normen en bijbehorende test-CD. IASCA staat voor International Auto Sound Challenge Association en is een organisatie die zich bezig houdt met autohifi op het allerhoogste niveau. Dat betekent dat de beoordeling zeer streng is, alleen een auto waar voor vele tienduizenden guldens aan is verbouwd maakt enige kans het predikaat "perfect" te krijgen. Een aantal gerenommeerde Nederlandse car audio specialisten toonde met dergelijke uitzonderlijke auto's hoe het moet, zodat een richtlijn is ontstaan waar de fabrieksradio's aan moeten voldoen.
De beoordeling van geluid is moeilijk, omdat het voor een groot deel een kwestie van smaak is. De ene persoon kan intens gelukkig in een auto met denderend basgedreun zitten, terwijl de ander zelfs met toebetaling geen plaats neemt in diezelfde auto. Wat wel kan worden beoordeeld is realiteit. De bedoeling is dat het geluid van bijvoorbeeld een popconcert of akoestisch optreden zo dicht mogelijk wordt benaderd. De klank is hierbij het belangrijkst. Alle tonen van extreem hoog tot subsonisch laag moeten aanwezig zijn. Bovendien mogen geen van die tonen te nadrukkelijk of ondervertegenwoordigd zijn.
Naast het klankbeeld wordt geluisterd naar het stereobeeld. Een zanger(es) moet in het midden staan, de instrumenten er omheen en de ruimte waarin is opgetreden moet een zekere ambiance geven. De staging tenslotte bepaalt de verhouding voor en achter. Geluid van achter mag nooit meer dan een subtiele aanvulling zijn; het moet missen als het uit staat maar niet opvallen als het aan staat. Net als bij een concert staan de artiesten voor het publiek, niet er omheen of er achter.
Doordat op klankkwaliteit en technische kenmerken (eerder genoemde stereobeeld, staging en meer) wordt gelet, kan een ogenschijnlijk eenvoudig systeem een betere beoordeling krijgen dan een uitgebreid systeem. De oorzaak is simpel: wie niet probeert kan ook niet in de fout gaan. Een heel goedkoop systeem bestaande uit een radio en twee luidsprekertjes presteert niet veel, maar geeft tenminste geen storend geluidsbeeld. Zo'n systeem is in een auto waarin jaarlijks tienduizenden kilometers worden afgelegd, uiteindelijk toch aangenamer dan een audiosysteem dat probeert maar steeds jammerlijk faalt.
Tenslotte: bij de beoordeling is de prijs van het audiosysteem niet van belang. Alle systemen worden volgens dezelfde maatstaven gemeten. Alleen in het eindoordeel wordt bepaald of de fabrieksoptie de meerprijs wel dan niet waard is.
Als optie van de autofabrikant
Mercedes C-klasse | Smart Cabrio | Citroën Xsara Picasso | Chrysler PT Cruiser | Opel Corsa | Renault Laguna | Mazda 323 FastBreak | |
Stereobeeld | Goed Mooi breed met duidelijk center |
Voldoende Breed maar duidelijk focus links |
Goed Mooi breed met duidelijk center |
Goed Stereobeeld wordt iets verstoord door achterspeakers |
Goed Centrum ligt iets naar links maar altijd mooi breed |
Matig Geluid blijft in de hoeken |
Goed Geluid ligt wel laag in de auto |
Staging |
Goed Maar wordt vertroebeld door subwoofer |
Perfect Geen geluid van achter hoorbaar, maar ook geen leegte in het geluidsbeeld |
Goed En dat met zes speakers! |
Slecht Door de achterspeakers zachter te zetten wordt dit goed |
Voldoende Een klein beetje meer aanvulling van achteren is welkom |
Matig Met alleen frontspeakers valt achter een gat, zodra de achterspeakers worden aangeschakeld verstoren deze het geluidsbeeld |
Voldoende Een klein beetje meer aanvulling van achteren is welkom |
Klank |
Fraai Gedetailleerd midden en hoog. Rommelig, storend en vermoeiend laag |
Ingetogen Bij hoog volume juist levendig Prettig op lange afstand |
Redelijk Mooi gedetailleerd maar mist body Prima gezelschap maar verwacht geen huiskamerkwaliteit |
Fraai Door de toonregeling aan te passen wordt het levendiger maar blijft rustig |
Redelijk Rijk maar komt tekort in het laag, middengebied wat schel |
Redelijk Op alle punten precies voldoende |
Redelijk Op alle punten precies voldoende |
Vermogen | Prima | Matig Overstuurt op hoog volume Smart levert een versterker om dit tegen te gaan |
Voldoende Probeer echter geen clubmuziek |
Goed | Goed | Matig Op hoog volume overstuurt het systeem snel en rammelen de panelen |
Goed Mazda speelt het veilig. Het systeem kan niet erg hard en gaat dus nooit de mist in |
Bediening | Complex Maar met de vele mogelijkheden van dit systeem kon het niet eenvoudiger |
Perfect Eenvoudig, intuïtief en duidelijk |
Goed Bediening op het stuurwiel en op het toestel |
Perfect Eenvoudig, intuïtief en duidelijk |
Perfect Eenvoudig, intuïtief en duidelijk |
Goed Eenvoudig met stuurhendel en geïntegreerd display |
Matig Veel gecombineerde functies op één toets |
Radio-ontvangst | Perfect | Perfect | Prima Als een station met de hand is gevonden werkt RDS AF niet, bij een station in geheugen wel |
Prima | Prima | Redelijk In probleemgebieden al snel storing |
Prima |
Prijs | fl. 5.000,- | fl. 300,- | fl. 1.200,- | fl. 1.600,- | fl. 900,- | fl. 1.195,- | fl. 499,- |
Merken | Becker/Bose | Grundig | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. |
Liever after-market? | Ja Dit is te duur, car audio specialist doet het beter voor dit geld |
Nee Tegen deze prijs kan de specialist het niet beter |
Nee Alhoewel de klank beter kan, kan de ergonomie niet beter |
Nee Tegen deze prijs kan de specialist het niet beter, bovendien heeft dit systeem radio, cassette én CD |
Nee Tegen deze prijs kan de specialist het niet beter, bovendien heeft dit systeem stuurbediening en een externe display |
Ja Ondanks de fraaie integratie levert een ander merk meer kwaliteit voor hetzelfde geld |
Ja De specialist kan het net even beter en de integratie is niet onmisbaar |
Eindoordeel | Zeer goede poging, maar helaas niet geslaagd | Net geluid voor een nette prijs | Voldoende | Goed | Goed Een net systeem voor een nette prijs |
Nee, dank u Renault had een betere prestatie kunnen leveren met andere merken |
Voldoende |
Vaste audiosystemen
Lancia Lybra | Citroën C5 | Ford Ka | Nissan Almera | |
Stereobeeld | Matig Stereobeeld wordt verstoord door achterspeakers |
Goed | Matig Alleen als de balans wordt aangepast ontstaat een duidelijk stereobeeld |
Goed |
Staging |
Slecht Door de achterspeakers zachter te zetten wordt dit goed |
Prima Geluid komt van voren zonder gat van achteren. Alleen op de achterbank zijn de achterspeakers hoorbaar |
Goed Niets van achteren hoorbaar maar ook geen gat in het geluidsbeeld |
Goed Niets van achteren hoorbaar maar ook geen gat in het geluidsbeeld |
Klank |
Redelijk Het geluid is wat kaal en wordt beter door de toonregeling aan te passen |
Goed Rijk met een iets minder middengebied |
Matig Troebel middengebied, weinig hoog of laag. Niet storend maar kan makkelijk beter |
Matig Geen warm of vol geluid maar een mager kaal geluid |
Vermogen | Voldoende Probeer echter geen clubmuziek |
Goed | Goed | Redelijk |
Bediening | Verwarrend Wordt bediend met dezelfde toetsen als de boordcomputer maar werkt toch anders |
Matig Feedback van de display en indeling van de toetsen is niet altijd even duidelijk |
Goed Weinig knoppen dus ook geen risico op verwarring |
Goed Weinig knoppen dus ook geen risico op verwarring |
Radio-ontvangst | Prima | Redelijk Problemen in de randstad |
Prima | Prima |
Merken | n.b. | n.b. | n.b. | n.b. |
Eindoordeel | Voldoende Voor wie meer wil levert Lancia een uitgebreider systeem tegen meerprijs |
Goed Mooi geïntegreerd, prima geluid |
Voldoende Matige luidsprekers maar prima radio/CD |
Voldoende Prima gezelschap, maar wie echt mooi geluid zoekt moet toch naar de specialist |