Navigatiesystemen vergeleken

Een navigatiesysteem bestaat welbeschouwd uit drie onderdelen. Het eerste is een digitale landkaart. Hierop staan net als op een gewone kaart alle straten en doorgaande wegen, plus een aantal extra's zoals vermelding van tankstations of horecagelegenheden. Om te weten waar de auto zich bevindt bestaat het tweede deel van het navigatiesysteem uit een satellietantenne, een richtingsmeter en snelheidsmeter.

Een computer combineert de gegevens van de kaart en de sensoren en kan op die manier instructies aan de bestuurder geven. Vele fabrikanten leveren navigatiesystemen, zodat even zoveel verschillende oplossingen voor hetzelfde probleem worden aangeboden. In dit artikel worden drie uiteenlopende systemen vergeleken. In de loop der tijd hebben navigatiesystemen bovendien een snelle ontwikkeling doorgemaakt en zijn de prijzen ervan gedaald.

Becker

Het eerste toestel in deze test is de Becker Traffic PRO. Met een prijskaartje van fl. 3.249,- is dit toestel voor begrippen van navigatiesystemen goedkoop te noemen. Als huisleverancier van onder andere Mercedes en Porsche, levert Becker een eenvoudig maar elegant ogend toestel zonder groot beeldscherm of overvloed aan knoppen.

De CD-speler die gebruikt wordt om muziek-cd's weer te geven, wordt éénmalig ingezet om dat deel van de landkaart te lezen dat relevant is voor de geplande rit. In het geheugen passen alle wegen van een provincie, waarna de cd-speler weer beschikbaar is voor muziek. Omdat de route-informatie niet is voorzien van afbeeldingen van landkaarten, past geheel Europa op een CD-ROM.

De bestemming wordt ingevoerd met dezelfde draaiknop die ook wordt gebruikt voor het wisselen van radiostation of het kiezen van een nummer op een cd. Omdat het systeem weet welke combinaties van letters per stad mogelijk zijn, verschijnen alleen de relevante letters in beeld en is de bestemming snel ingevoerd. Wel is het soms lastig de juiste gemeente te kiezen, want Schiphol is het apparaat vreemd terwijl niet alle wegen van Schiphol binnen de gemeente Haarlemmermeer zijn te vinden.

Nadat de plaatsnaam en straat zijn ingevoerd, kan nog een huisnummer worden toegevoegd. Daar buiten heeft het toestel ruimte voor een aantal "vaste" adressen zoals het eigen huis, kantoor of familie. Na het invoeren van de bestemming kan worden gekozen voor de snelste route, de kortste route en een voorkeur voor snelwegen of juist binnenwegen. Even later verschijnt de geplande aankomsttijd in beeld (die keer-op-keer goed bleek te kloppen) en start de instructie.

Op het beeldscherm verschijnt naast de informatie van de gekozen radiozender of de huidige cd, een grote pijl die de rijrichting aangeeft. Rechts daarvan staat de resterende afstand tot de eerstvolgende afslag. Het belangrijkste deel van de instructie komt uit een ingeblikte damesstem van de computer (in een eerdere test liefkozend "Pia" gedoopt). Deze digitale dame vertelt ruim van tevoren wat de volgende handeling zal zijn, waarna ze dat iets voor de afslag nog eens herhaalt en op het moment dat daadwerkelijk moet worden gehandeld opnieuw meldt.

In de praktijk wordt daarom vooral op basis van de gesproken instructie gereden en is de aanduiding in het display slechts een aanvulling. Omdat Pia ook het wegnummer uitspreekt, ziet de bestuurder dat de instructie overeenkomt met de daadwerkelijke situatie en is direct duidelijk dat de rit voorspoedig verloopt.

Toch verloopt lang niet iedere rit met de Becker vlekkeloos. Want het navigatiesysteem bestaat behalve uit een computer met sensoren ook uit een digitale landkaart. Zo blijkt Rijkswaterstaat sneller kruispunten te kunnen vervangen door rotondes dan de leverancier de kaarten weet te vervangen. Daardoor meldt de stem meer dan eens dat rechtsaf moet worden geslagen bij het kruispunt, terwijl de chauffeur op een rotonde uitkijkt. In Amsterdam bleek het systeem bovendien niet op de hoogte van een aantal wegen die recentelijk waren afgesloten of tot eenrichtingsweg waren gemaakt.

In zo'n geval moet de bestuurder leren werken met het navigatiesysteem. Een van de sterkste punten van een navigatiesysteem is echter dat het ogenblikkelijk een alternatieve route berekent als de instructies niet correct zijn opgevolgd. Op die manier is de bestemming vaak alsnog te bereiken en ontstaat nooit paniek als een weg is afgesloten of de kaart is verouderd.

VDO Dayton

Het volgende toestel in deze test is de VDO Dayton MS5000. Met een prijs van fl. 4.599,- is dit systeem duidelijk duurder dan de Becker, maar het biedt meer mogelijkheden. De MS5000 bestaat uit een losse unit voor de computer en een kleurenbeeldscherm. Daarom kan het probleemloos worden gecombineerd met een bestaand audiosysteem of bijvoorbeeld een vaste fabrieksradio. De extra mogelijkheden komen als eerste naar voren in de kleurige menu's waarmee het wordt bestuurd. De mogelijkheden lijken op het eerste gezicht wat overweldigend, maar dankzij een logische indeling van de schermen is het systeem zonder gebruiksaanwijzing te bedienen.

Wanneer de bestemming is gekozen bestaat de begeleiding uit meer dan alleen een stem en pijlen op het beeldscherm. Daarbuiten wordt ook een kleurige landkaart getoond waarin met een symbooltje wordt aangegeven waar de auto zich bevindt. Tijdens het rijden blijft het symbool van de auto in het midden van de kaart, terwijl de kaart langzaam verschuift om de voortgang van de rit weer te geven.

Hoofdwegen en secundaire wegen hebben verschillende kleuren en bij straten worden namen weergegeven. Vooral in de stad maakt dit precies duidelijk hoe de instructies moeten worden geïnterpreteerd en vormen zelfs de meest complexe verkeersknooppunten geen verrassing voor de bestuurder. Behalve een beeldvullende kaart biedt het systeem ook een "splitview" waarbij het scherm een kaart en de van de Becker bekende pijlen weergeeft. In de test lieten de instructies en de kaart de redactie nooit in de steek en gaf het systeem het gevoel iedere situatie aan te kunnen.

Panasonic

Het duurste toestel uit deze test is de Panasonic Naviset 1, goed voor fl. 6.499,-. Het belangrijkste verschil met de andere systemen is dat Panasonic zich bedient van DVD-techniek in plaats van CD-ROM. Daarom kent het systeem heel Europa inclusief speciale bestemmingen en gedetailleerde landkaarten. Ook de weergave van de route op het scherm is fraaier en duidelijker dan dat van de andere systemen. Zo toont de Panasonic afhankelijk van de situatie meer of minder detail zodat zelfs zichtbaar wordt of een weg 2 of 4-baans is. Zowel wat detail van de kaarten als de vele mogelijkheden van begeleiding betreft, laat dit systeem daarom weinig te wensen over.

Helaas heeft Panasonic bij de opzet van de menu's minder gelukkige keuzes gemaakt. Zo leek het in eerste instantie alsof dit testexemplaar defect was. Welke bestemming ook werd ingegeven, het systeem meldde doodleuk "routeberekening gefaald", waarna de eigenaar 7000 gulden lichter alsnog zelf kon gaan zoeken. Pas na veel bladeren in de handleiding blijkt dat de gebruiker het systeem zelf moet vertellen in welke regio wordt gereden. Pas dan zijn de juiste kaarten beschikbaar en biedt het systeem alle hulp en extra's die ervan verwacht mogen worden.

Behalve een groter bereik en meer details, heeft een systeem met DVD per definitie meer rekenkracht en snellere toegang tot de DVD. Dat verschil is bijvoorbeeld merkbaar als de instructies niet zijn opgevolgd en het systeem een alternatieve route moet berekenen. Binnen een fractie van een seconde weet de Navset 1 welke fout de bestuurder heeft gemaakt en stelt direct een alternatieve route voor.

Het beloofde verschil in rekentijd is enorm, ware het niet dat de andere systemen niet onacceptabel traag zijn. Bovendien kwamen tijdens de test van de Panasonic diverse kleine foutjes naar voren. Zo meldde het systeem trots dat de bestemming was bereikt, terwijl de auto naar de verkeerde kant van een drukke provinciale weg was geleid. Alleen door de bestemming opnieuw in te geven, zag het systeem de fout in en stelde een route op om de overkant van de weg te bereiken. Niet onoverkomelijk, maar wel slordig.

Conclusie

Het rijden met een navigatiesysteem is een zegen. Dat blijkt niet alleen tijdens de tests, maar vooral erna als de redactie het weer zonder moet stellen. Als vanzelf rijdt ondergetekende rechtdoor in de vaste wetenschap dat het navigatiesysteem vanzelf ingrijpt en vertelt waar de rit naartoe gaat. Valt dat even tegen ... Bovendien bevordert een navigatiesysteem de verkeersveiligheid omdat de bestuurder zich niet bezig hoeft te houden met kaartlezen of het zoeken naar straatnaambordjes. En ook het milieu is bij een navigatiesysteem gebaat, want het bespaart vele onnodige kilometers. Het grootste voordeel is echter de rust en de zekerheid dat de bestemming -op tijd- wordt bereikt.

Welke van de systemen uit deze test moet het worden? Alle fabrikanten hebben hun uiterste best gedaan het meeste uit het toestel te halen en de koper zo goed mogelijk te helpen de bestemming te bereiken. Daarbij is het Panasonic systeem met DVD zonder twijfel het meest geavanceerd en heeft het de duidelijkste kaart. Door de forse prijs en de diverse kinderziekten valt het echter af. De VDO Dayton MS5000 was goed en vooral betrouwbaar gezelschap dat steeds opnieuw feilloos de weg wist te wijzen. Bovendien kent het een logische bediening en vele waardevolle extra's. Toch gaat de voorkeur uit naar de Becker Traffic PRO. De prijs/prestatie verhouding van dit toestel is uitstekend terwijl de begeleiding met slechts een pijl en een stem altijd voldoende is gebleken (Ivo Kroone).